Angst
Angst is een normale reactie op een reële dreiging. Angst is een gevoel dat verwijst naar dreigend gevaar en gaat gepaard met lichamelijke verschijnselen door activatie van het autonome zenuwstelsel. Het lichaam wordt voorbereid op een ‘fight or flight’ reactie, met versnelde hartslag en ademhaling, verhoogde spierspanning, angstige gedachten en gedragingen zoals verstijven (freeze) of wegvluchten.
Angstklachten zijn klachten waarbij angstgevoelens en begeleidende lichamelijke klachten een rol spelen. Ze zijn vaak gerelateerd aan (dreigende) problemen of zorgen op belangrijke levensgebieden (gezin, relatie, werk, sociale contacten, gezondheid), maar kunnen ook spontaan ontstaan.
Behandelinterventies
Angstklachten gaan bijna nooit over zonder behandeling. Gelukkig zijn angstklachten meestal goed te behandelen. Doel van de behandeling is uw klachten te verminderen of helemaal te laten verdwijnen.
Er zijn bij angstklachten vier behandelinterventies – ook wel bouwstenen mogelijk. Afhankelijk van de ernst van de klachten worden bouwstenen ingezet.
- Basisinterventies: psycho-educatie, advisering;
- Begeleide zelfhulp/e-Health, fysieke inspanning en psychosociale interventies;
- Kortdurende psychologische behandeling;
- Psychotherapie en eventueel medicatie
Behandelmethoden
– Interpersoonlijke psychotherapie (IPT)
Interpersoonlijke therapie is gebaseerd op het idee dat veranderingen in belangrijke relaties angstklachten kunnen uitlokken bij mensen die daar gevoelig voor zijn. Ook kunnen angstklachten problemen in relaties met andere mensen tot gevolg hebben.
In de therapie onderzoeken we hoe uw contacten met belangrijke anderen in uw omgeving verlopen. Daarna kijken we hoe deze contacten bijdragen aan het ontstaan, of in stand houden van uw angstklachten.
Het kan bijvoorbeeld zijn dat u het moeilijk vindt om conflicten aan te gaan en uw mening te geven. Hierdoor kunt u zich steeds meer gaan ergeren en/of terugtrekken uit contacten. Isolatie en depressieve gevoelens kunnen daardoor verergeren.
– Cognitieve gedragstherapie
Het uitgangspunt van cognitieve gedragstherapie is dat gedachten invloed hebben op de manier waarop iemand zich voelt en gedraagt. Door die gedachten te veranderen zullen ook gevoelens en gedrag veranderen. Tijdens de cognitieve gedragstherapie sessies onderzoeken wij samen met u de gedachten en gevoelens. Ook thuis gaat u ermee aan de slag. U bespreekt bijvoorbeeld in de sessies welke ervaringen en argumenten er zijn die laten zien dat uw gedachten niet (helemaal) kloppen. Op basis van die informatie lukt het vaak een nieuwe gedachte te formuleren, met positief effect op uw gevoelens. U wordt ook gevraagd thuis gedragsexperimenten uit te voeren, zodat u in het dagelijks leven kunt nagaan of uw negatieve gedachten al dan niet juist zijn.
Het doel is niet om alleen positief te leren denken, maar om realistischer of evenwichtiger te leren denken. Ook na de behandeling blijven vervelende dingen vervelend, maar u ziet ze niet meer als ‘ramp’.
Exposure
Exposure is een onderdeel van Cognitieve gedragstherapie. Tijdens de behandeling leert u om weer situaties op te zoeken die u vermijdt of waar u bang voor bent.
– Acceptance and commitment therapy (ACT)
Door deze behandelmethode kunt u doeltreffender reageren op de problemen en uitdagingen die het leven onvermijdelijk met zich meebrengt. Door u door uw waarden te laten leiden, krijgt u bovendien het gevoel dat uw leven zinvol is en voelt u zich vitaler.
– Eye movement desensitization and reprocessing (EMDR)
EMDR is een vorm van therapie waarbij iemand gevraagd wordt aan de traumatische gebeurtenis terug te denken en tegelijkertijd afgeleid wordt. Vaak is die afleiding in de vorm van geluiden die door middel van een koptelefoon afwisselend links en rechts worden aangeboden. In sommige gevallen wordt er gewerkt met oogbewegingen door de hand van de therapeut te volgen. Het doel van EMDR is om de traumatische ervaringen te ‘verwerken’, dat wil zeggen de klachten verminderen zodat u uw dagelijkse bezigheden weer kunt oppakken.
– Mentaliseren Bevorderende Therapie
Het doel van Mentaliseren Bevorderende Therapie is dat u ontdekt hoe u over uzelf en anderen denkt, wat u daarbij voelt en hoe dat uw reacties op anderen bepaalt. Daarbij natuurlijk ook vermindering van zelfdestructief gedrag, verbeteren van sociaal functioneren en de afhankelijkheid van opnamen verminderen. Dit wordt aangevuld met uw eigen behandeldoelen.
– Ontspannings- en ademhalingstechnieken
De meest gebruikte behandelingsmethoden (of onderdelen bij een behandeling) bij angst en stress zijn ademhalingstechnieken. Hoewel veel cliënten in het begin worstelen met het toepassen van deze ademhalingstechnieken, zijn deze wel effectief gebleken bij een groot aantal cliënten.
Cliënten met angst en stress vinden het vaak moeilijk om te ontspannen en daarom kunnen deze oefeningen vaak moeilijk zijn in het begin. Toch is het belangrijk om te volharden, want ademhalingstechnieken zijn een essentieel onderdeel voor het aanpakken van stress en angst.
– Medicatie
Naast of in combinatie met bovengenoemde behandelmethoden kan tevens medicatie worden voorgeschreven.